Fabryki i obiekty przemysłowe
Młyn wodny u Thiela w Żędowicach
Młyn jest w posiadaniu rodziny Thielów od roku 1864. Jest to jedyny w okolicy młyn tego rodzaju. Chociaż nie spełnia już swoich pierwotnych funkcji, wszystkie maszyny i urządzenia zostały zachowane w oryginalnym stanie. Część zabytkowa młyna dostępna jest dla zwiedzających. Na życzenie możliwe jest pokazowe zademonstrowanie procesu mielenia zboża. W roku 2000 zamontowano turbinę wodną i młyn ma małą elektrownię wodną. Tę przypuszczalną datę potwierdzają m.in. usytuowanie kalenicowe (frontem do drogi), które typowe jest dla wiejskiego budownictwa z początku XIX w; usytuowanie budynku poza zwartą zabudową wiejską oraz posadowienie budynku na fundamencie (fundamenty zaczęto stosować w budownictwie wiejskim od początku XIX w). Przypuszczalnie znajdowała się w nim szkoła, albo plebania. Od 1983 budynek jest własnością Muzeum Wsi Opolskiej, a dzięki przeprowadzonym remontom przystosowany został do celów kulturalno-oświatowych.
Huta Małapanew w Ozimku
Kiedyś zwana Królewską, jest najstarszym zakładem hutniczym w Polsce, a jednym z najstarszych w Europie, który od momentu swojego powstania działa do dnia dzisiejszego. Minęło już ponad 250 lat od czasu, kiedy na rozlewiskach Małej Panwi, pomiędzy wsiami Krasiejów i Schodnia w powiecie opolskim, zaczęto wytapiać rudę żelaza. Założenia urbanistyczne architektury przemysłowej Ozimka i Jedlic oraz zabytki z nimi związane, które przetrwały do dnia dzisiejszego są unikatem w skali europejskiej.
Most żelazny w Ozimku
Najstarszy w Europie wiszący most żelazny, wykonany w 1827 r. w Hucie "Małapanew" według projektu inspektora maszynowego Schotteliusa. Wspaniałe dzieło kunsztu inżynierskiego i hutniczego, jakim jest wiszący most o konstrukcji łańcuchowej na rzece Mała Panew. Rozwiązanie techniczne zastosowane przy budowie tej przeprawy było zupełnie nowatorskie i wyprzedzało dotychczasowe dokonania Jak się potem okazało most w Ozimku jest jednym z najstarszych tego typu w świecie, a na pewno najstarszym na stałym lądzie europejskim i posłużył jako wzór przy budowie wielu podobnych przepraw mostowych. Most ten do 1938 r. służył ogólnej komunikacji na trasie Ozimek-Zawadzkie, a do dziś dnia jest w codziennym użytku.
Elektrownia wodna w Turawie
Kanał hutniczy w Kolonowskie-Zawadzkie
Dawny kanał hutniczy w Kolonowskiem to jeden z najstarszych zabytków przemysłu hutniczego nie tylko w mieście, ale również na Śląsku. Zasadniczym celem jego wytyczenia i budowy był spław drewna do kolonowskiego pieca, a także spiętrzanie wód Małej Panwi. Dziś kanał od dawna już nie jest eksploatowany i został po części zasypany. Na istniejących odcinkach wciąż jednak stanowi malownicze urozmaicenie krajobrazu
Fabryka w Osowcu
Jest to najstarszy tego typu obiekt w Polsce – powstał w latach 1785-90. Początkowo produkowano tu żelazo sztabowe z surówki oraz narzędzia gospodarcze i rolnicze, w czasie II wojny światowej zmieniono jej profil na zbrojeniowy. Obecnie dominuje w fabryce produkcja łańcuchów i odkuwek dla motoryzacji.
Fabryki i obiekty przemysłowe:
- Pozostałości dawnej cegielni z poł. XIX w. – Kosice
- Dawny Młyn na Pruskowskim Potoku – Borowiany
- Most kolejowy na rzece Libawie – z początku XX wieku – Zębowice
-
- Rogolowiec- Obszar ten to pozostałość po starej osadzie hutniczej założonej przez Filipa Colonnę w 1761r. Huta Regolowiec została założona w 1790r. Upamiętniając jej utworzenie na Regolowcu w 1986r. postawiono obelisk z tablicą upamiętniającą istnienie tego ośrodka hutniczego.
- Most graniczny w Spóroku- Najmniejsza wieś w gminie szczyci się niezwykle zajmującą i skomplikowaną historią. Założona wśród lasów, które okazały się tak oporne - "spórne" - w karczunku że od tego właśnie faktu przyjęła nazwę wieś. Przez jakiś czas przez Spórok przebiegała granica dwóch powiatów – opolskiego i strzeleckiego. Fakt ten upamiętnia do dziś tzw. most graniczny zlokalizowany przy wylocie wsi, w kierunku na Krasiejów